Duurzaam doen vraagt om leven met aandacht (2)
In deze tweede bijdrage (eventueel link naar eerste bijdrage) leg ik de vinger op een aandachtspunt dat wel eens vergeten wordt: duurzaam doen vraagt erom je hoofd bij de les te houden!
Wijs naar jezelf
Wat multinationals en andere organisaties betreft is ‘duurzaam doen’ een vanzelfsprekendheid geworden, maar pas op! Bekrachtigde wetten en voornemens zijn geduldig. Het komt er op aan om de vinger aan de pols te houden, met elkaar voor ogen te houden waar het ook weer allemaal om draait…
En het komt er op aan om de ongelijkwaardigheid van de spelers (in concrete situaties) te willen zien, hoe oprecht een ieder ook een meer verantwoorde omgang met onze aarde wil realiseren (zie bijvoorbeeld: https://vroedman.nl/2019/02/08/boerenbezoekwerk-en-deskundigheid/).
Waar ‘wij mensen’ goed in zijn is verwijzen:
- verwijzen naar wat we al doen
- verwijzen naar anderen die meer vervuilen
- verwijzen naar de geringe invloed van een individu
- verwijzen naar Europa of zelfs ‘de wereld’…
Met verwijzen veeg je je eigen bordje schoon. Hoe terecht een eventuele pas op de plaats misschien ook kan zijn, verwijzen zonder verantwoording is een zwaktebod.
Mens ben je
Daarmee is gezegd dat duurzaam doen altijd iets in zich heeft van je kwetsbaar opstellen omdat je als mens kwetsbaar bent: in gelovige woorden zeg ik altijd dat je als mens geschapen bent. Mens ben je. Met ongekende mogelijkheden, maar uiteindelijk altijd afhankelijk van omstandigheden en medemensen die je tegenkomt.
En die omstandigheden beginnen al bij je geboorte: zonder een voldoende veilige en gezonde thuisbasis begin je met achterstand. Een achterstand die slechts met heel veel hulpverlening enigszins te corrigeren valt.
De medemensen die je levenslang ontmoet vormen evenzo. En als het goed is krijg je vanuit je ouderlijke huis en vanuit scholing voldoende basis mee om met andere mensen om te kunnen gaan. Als het goed is krijg je voldoende basis mee om goed van kwaad te kunnen onderscheiden.
Mens blijf je
Mens blijf je. Ook als je functioneert binnen een organisatie. Op dit punt zit tegenwoordig een gevoelige snaar: want tegenwoordig hebben veel medewerkers te maken met protocollen, met wie waar verantwoordelijk voor is, met doelen halen, met mechanismen die baten bevorderen en kosten minimaliseren. En dan heb ik het nog niet eens over de invloed van internet, van social media, thuiswerken en een groot deel van een werkweek alom beschikbaar zijn…
Groot probleem in onze tijd is dat functionarissen worden geacht zich niet te geven om niet. Bekommernis wordt aan banden gelegd. Empathie is ingekapseld in een dwingende bedrijfsstrategie waardoor de ontelbare lijntjes van verbondenheid tussen bedrijfsleven, overheden en samenleving worden beteugeld. Gevolg: er vallen leemtes waarin alle invoelingsvermogen en medemenselijkheid aan het toeval wordt overgelaten. Dat is geen duurzaam doen.
De oplossing? Een blijvend zelfbewustzijn vanuit wie jij bent en hoe jij in het leven staat. Kritische vragen stellen ook daar waar ze gevoelig liggen. Leven vraagt moed. En soms betekent dit: een andere levensweg inslaan omdat de oude niet meer voldoet.
Jack Steeghs
