📍 Kopenhagen – Denemarken schrijft geschiedenis. Met een baanbrekend landbouwakkoord transformeert het land maar liefst 15 procent van zijn landbouwgrond tot natuur. Meer dan 1000 Miljoenen bomen zullen het Deense landschap verrijken, terwijl boeren voor het eerst een CO2-belasting opgelegd krijgen. “Dit akkoord betekent de grootste verandering in het Deense landschap in meer dan een eeuw,” zei de speciaal aangestelde minister, zichtbaar trots.
Van akkers naar oerbossen
Binnen twintig jaar zal Denemarken bijna een miljard bomen hebben geplant. Uitgestrekte bossen zullen de weilanden en akkers vervangen. Volgens het akkoord wordt in 2045 10 procent van het landoppervlak natuur. Een ambitieus plan, maar noodzakelijk, stelt de regering. De kwaliteit van de Deense wateren, ooit glashelder, is de afgelopen jaren hard achteruitgegaan door stikstofvervuiling. Met deze maatregelen wil het land de balans herstellen.
De transitie wordt geen sinecure. Het plan kost de Deense schatkist 43 miljard kroon (ruim 5,7 miljard euro), een bedrag dat deels gefinancierd wordt door het opkopen van landbouwgrond. Hoewel het een stevige prijs is, noemt de regering het een investering in een leefbare toekomst.
Een wereldprimeur: CO2-belasting voor boeren
Een opvallend onderdeel van het akkoord is de CO2-belasting op veeteelt. Vanaf 2030 betalen boeren 16 euro per ton CO2. In 2035 loopt dit bedrag op tot ruim 40 euro. “Het is een harde, maar noodzakelijke maatregel,” aldus de minister. Terwijl Nieuw-Zeeland vergelijkbare plannen eerder dit jaar schrapte, gaat Denemarken door. En niet zonder weerstand: rechtse partijen vrezen dat de belasting de concurrentiepositie van boeren schaadt. Toch kreeg het akkoord brede politieke steun, ook van de rechts-liberale partij Venstre, traditioneel een bondgenoot van de boeren.
Race tegen de klok voor stikstofreductie
De Deense landbouw staat aan de vooravond van een revolutie. Tegen 2027 moet de stikstofuitstoot met 14.000 ton zijn verminderd – een kwart minder dan de verwachte uitstoot zonder maatregelen. Om dat te bereiken, wordt geïnvesteerd in innovatieve technieken. Denemarken rekent daarbij op medewerking van boeren, al zijn er zorgen over de kosten en uitvoerbaarheid.
Een inspiratiebron of een splijtzwam?
Het akkoord roept internationaal vragen op. Hoe betaalbaar is deze groene transformatie? En hoe duurzaam is een CO2-belasting voor de landbouwsector? In Nederland lijkt een vergelijkbaar akkoord verder weg dan ooit. Nadat het Nederlandse landbouwakkoord vorig jaar strandde, blijft het stikstofprobleem hier voorlopig onopgelost.
Voor Denemarken is de boodschap duidelijk: de natuur krijgt voorrang, zelfs als dat betekent dat de boeren fors moeten inleveren. “We zetten een standaard,” aldus de minister. “Dit is wat leiderschap voor de planeet betekent.”
Of deze ‘gouden standaard’ navolging krijgt, zal de tijd leren. Wat vaststaat: Denemarken is een experiment begonnen dat de wereld in spanning zal volgen.
