De afdeling advisering van de Raad van State heeft een advies vastgesteld over het initiatiefwetsvoorstel van een Tweede Kamerlid van de Partij van de Dieren om ecocide strafbaar te stellen. Dit voorstel heeft als doel ecocide – grootschalige, opzettelijke milieuvernietiging – op te nemen in het Wetboek van Strafrecht. De Afdeling advisering erkent het belang van milieubescherming, maar staat niet te springen om zich sterk te maken bij de uitwerking van een wetsvoorstel.
Stichting Corazon ziet Ecocide strafbaar stellen als een goede stap richting bescherming van Gods schepping.
Inhoud van het wetsvoorstel: De schepping word een beschermd rechtsgoed
Vanuit een Corazon christelijke visie op de schepping kunnen we dit wetsvoorstel beschouwen als een eerste grote stap in de juiste richting. Het voorstel wil de aarde zelf beschermen als rechtsgoed, een fundamentele verschuiving die wij met Corazon omarmen. Onze roeping om als rentmeesters over de schepping te waken, krijgt hiermee een juridisch fundament, waarmee de natuur – als in van eigendom van God– door Zijn kinderen kan worden beschermd tegen onverantwoordelijke uitbuiting en vernietiging door onverlaten en zij die het geld en hebzucht dienen.
Ecocide is: handelingen of nalatigheden die ernstige schade aan grote ecosystemen op aarde aanrichten. Waar milieuwetgeving vaak is gericht op het beschermen van de volksgezondheid en het voorkomen van levensgevaar, richt ecocide zich op de waarde die Gods schepping heeft. Dit erkennen wij als een belangrijke vooruitgang, een oproep naar de samenleving tot verantwoordelijkheid en respect voor de aarde, Gods schepping.
Kritiek op het wetsvoorstel is hoe duidelijk is de strafbaarheid?
De Afdeling advisering waarschuwt voor onduidelijkheden in het voorstel. Het is voor strafrechtelijke wetgeving essentieel dat precies wordt aangegeven welke handelingen dan onder welke omstandigheden strafbaar moeten worden. De formulering in dit wetsvoorstel is vaag en maakt echter niet helemaal niet helder welke gedragingen als ecocide dan moeten worden aangemerkt. Zo is bijvoorbeeld onduidelijk wat “ernstige en wijdverbreide” schade aan een ecosysteem dan precies betekent. Dit kan leiden tot onzekerheid en willekeur in de rechtsgang en dat is iets wat indruist tegen de rechtszekerheid waarop mensen en bedrijven moeten kunnen vertrouwen.
De ruimte voor open interpretaties in het wetsvoorstel vormen een risico voor de rechtszekerheid, ze kunnen leiden tot juridische complicaties wanneer de regels worden overtreden. Ook kunnen handelingen die op zichzelf maar beperkte milieuschade veroorzaken, gezamenlijk zo’n zware impact hebben dat er alsnog sprake is van ecocide. In ieder geval om balans te vinden tussen bescherming van de natuur en de strafbaarheid bij schade aanbrengen benodigd nog heel wat studie.
Internationale en Europese richtlijn
De afdeling advisering merkt verder op dat wanneer het wetsvoorstel Nederlanders en hun bedrijven strafrechtelijk vervolgbaar maakt voor ecocide gepleegd in het buitenland, zelfs als deze handelingen daar niet strafbaar zijn. Dit kan leiden tot juridische en ethische vragen, vooral waar het strafrecht grensoverschrijdend wordt ingezet.
Ook worden in het advies vragen gesteld over de verhouding van het voorstel met Europese wetgeving. Onlangs heeft het Europees Parlement een herziene richtlijn aangenomen over milieucriminaliteit, gericht op een gezamenlijke aanpak van ernstige milieuschade binnen de EU. De afdeling advisering wil dat het voorstel in lijn word gebracht met deze nieuwe Europese kaders, zodat Nederland een samenhangende en effectieve milieuwetgeving kan invoeren.
Bescherming van de schepping is voor christenen een heilige opdracht
Met Corazon verwelkomen we iedere stap waarmee we dichter bij die rechtvaardige samenleving uitkomen waar uitbuiting is gestopt en waarin ook onze aarde beschermd kan leven en bloeien. We zijn geroepen om ee te doen met uitbuiten van de aarde en toe te kijken, maar geroepen om rechtvaardig te zijn en actief mee te werken aan de bescherming van wat van God is. Zo een wetsvoorstel om ecocide strafbaar te stellen kan ons helpen aan deze roeping krachtig gehoor te geven. Maar natuurlijk is het belangrijk dat de uitvoering zorgvuldig kan worden uitgevoerd en dat het echt rechtvaardig is.
Wij hopen van harte dat de Tweede Kamer een scherp oog zal houden voor de bescherming van de natuur als voor de rechtszekerheid van bedrijven, individuen en organisaties. Zoals onze naastenliefde geboden is, zo is ook de zorg voor Gods schepping heilig is. In ieder geval is een strafbaar maken van misdaad tegen de natuur en de aarde als kostbaar iets waarmee de aarde en de planten en dieren en ecosystemen kunnen beschermen. Nu kunnen we eigenlijk niet veel doen tegen misdadige bedrijven en mensen die er werken en willens en wetens hun gang gaan met Onze aarde.
