Op 27 februari 2025 heeft de VS onder leiding van president Donald Trump opnieuw besloten uit het Klimaatakkoord van Parijs te stappen. Een stap die wereldwijd veel kritiek oproept, maar volgens de Amerikaanse regering noodzakelijk is vanwege de ‘oneerlijke lastenverdeling’ van het Parijs akkoord. Dit besluit maakt pijnlijk zichtbaar hoe vaak economische motieven de internationale klimaatdiplomatie onder druk vorm geeft.Â
De Verplaatsing van de zware Industrie
Al decennialang vond er een verplaatsing plaats van (zware) industrieën uit de VS en Europa naar China en andere lagelonenlanden. Multinationale bedrijven, gedreven door die kans op lagere kosten en produceren tegen minder strenge milieuwetten, hebben de productie van staal, cement, chemische producten en elektronische componenten grotendeels uitbesteed aan bedrijven in China. Dit had niet alleen gevolgen voor werkgelegenheid en industriële productie in het Westen, maar zorgde er ook voor dat de CO2-uitstoot zich verplaatste naar regio’s met minder milieu restricties. De wereldwijde CO2 uitstoot naam daarom ook enorm toe terwijl EU en USA hun uitstoot minderde.
Europa en de VS verlagen uitstoot, China verhoogt deze
In de statistieken lijkt het alsof Europa en de VS hun CO2-uitstoot effectief hebben verminderd. Maar in werkelijkheid is veel van deze uitstoot simpelweg verlegd naar landen zoals China, waar de productie op grote schaal doorgaat. Omdat China in het Klimaatakkoord van Parijs als een ‘ontwikkelingsland’ werd beschouwd, kreeg het aanzienlijk meer ruimte om zijn economie te laten groeien zonder strikte CO2-reductieverplichtingen. Slimme zet en door onze regeringen niet doorzien! Dit betekende dat terwijl Europa en de VS hun uitstoot verminderden, de mondiale uitstoot toch enorm bleef stijgen – grotendeels als gevolg van de toenemende industriële productie in China.
Trum legt juist vinger op de zere plek, goedkope productie is hoge milieukosten voor USA en EU
De massale uitbesteding van productie aan China heeft nog een ander neveneffect: de kwaliteit van veel producten is gedaald, terwijl de ecologische voetafdruk is toegenomen. Waar Europese en Amerikaanse bedrijven voorheen strikte milieunormen hanteerden, worden nu grote hoeveelheden goedkope en minder duurzame goederen geïmporteerd. Dit leidt alleen tot meer afval door de veel kortere levenscycli van producten, en dus ook tot een stijging van de CO2-uitstoot door transport en massaproductie.
De realiteit achter Amerika’s terugtrekking
Onder luid gejuich ondertekende president Trump het decreet waarmee de VS zich terugtrok uit het Klimaatakkoord van Parijs. Trump heeft klimaatverandering herhaaldelijk een ‘oneerlijke hoax’ genoemd en trekt financiering terug voor wetenschappelijk onderzoek naar klimaatverandering. Wetenschappers en diplomaten vrezen dat de VS zich steeds verder terugtrekt uit internationale samenwerking, net nu de gevolgen van klimaatverandering steeds zichtbaarder worden. Zonder naar de argumenten te luisteren groeit de kritiek op Trump.
Maar belangrijk is dat de USA de energietransitie niet meer wil stoppen is. De uitstoot van broeikasgassen daalt al jaren in de VS, ook onder het beleid van Trump. Dit komt doordat duurzame energie steeds goedkoper wordt gemaakt en bedrijven uit economische overwegingen, minder energiekosten, blijven investeren in zonne- en windenergie. Als roepen oliegiganten zoals Exxon Mobil Trump zich aan het Klimaatakkoord te houden blijf hij aan de oneerlijkheid van dit akkoord hangen.
Een christelijk perspectief: de waarheid blijven volgen
Als christenen worden we geroepen om de waarheid te blijven volgen, ook als deze confronterend is. Trump’s beleid maakt op verschillende terreinen onze eigen verblindheid zichtbaar – iets wat pijnlijk is om te erkennen. We kunnen de klimaatcrisis niet oplossen door simpelweg emissies naar andere landen te verplaatsen en ook die realiteit te ontkennen. De aarde is ons gegeven als rentmeesters, en het is onze verantwoordelijkheid om de waarheid onder ogen te zien en te handelen naar wat juist is. De mondiale energietransitie gaat door, of leiders dit nu erkennen of niet. Het is aan ons om de juiste keuzes te maken voor toekomstige generaties.
Conclusie: Tijd voor een eerlijke verdeling
Als de wereld serieus werk wil maken van klimaatverandering, is het essentieel dat de werkelijke bronnen van uitstoot worden aangepakt en dat alle landen – ongeacht hun economische status – gelijke verantwoordelijkheden krijgen. Het simpelweg verplaatsen van emissies van de ene regio naar de andere lost het probleem niet op. In plaats van blind te focussen op nationale CO2-doelen, moeten we een mondiale aanpak hanteren die multinationals verantwoordelijk houdt en productieprocessen duurzaam en in een korte keten maakt, ongeacht in welk land deze plaatsvinden. Ieder moet meer de interne markt gaan bedienen. Pas dan kan de strijd tegen klimaatverandering écht effectief worden gevoerd.
