Waarom blijven campagnes tegen obesitas toch falen: Een kritische blik vanuit Corazon
Overgewicht en obesitas onder kinderen blijven wereldwijd toenemen, ondanks jarenlange campagnes die zich richten op bewustwording en gedragsverandering. Het falen van deze initiatieven vraagt om een grondige evaluatie van de onderliggende oorzaken. Wat gaat er mis, en wat kunnen we hiervan leren voor een duurzamere aanpak?
De harde cijfers
In Nederland heeft ongeveer 1 op de 6 kinderen overgewicht, een percentage dat in sommige wijken met een lage sociaaleconomische status (SES) nog hoger ligt. Wereldwijd zijn de obesitascijfers onder kinderen tussen 5 en 19 jaar verdrievoudigd sinds 1975, met name door een toename in de consumptie van ultrabewerkte voedingsmiddelen en een gebrek aan beweging
Wat schoolcampagnes proberen te bereiken
Programma’s zoals de Gezonde School richten zich op het bevorderen van gezonde eetgewoonten en lichaamsbeweging. Ze introduceren gezonde schoolkantines, stimuleren water drinken en organiseren beweegactiviteiten. Op papier klinkt dit als een effectieve benadering, maar in de praktijk blijkt het onvoldoende.
De oorzaken van falen
- Beperkte invloed buiten school
Kinderen worden thuis en in hun buurt geconfronteerd met een overvloed aan ongezonde opties, zoals fastfood en suikerhoudende dranken. Ouders hebben vaak onvoldoende tijd, kennis of financiële middelen om gezondere keuzes te maken. - Marktdruk en reclame
Ondanks campagnes blijft de voedingsindustrie ongezonde producten aantrekkelijk maken via marketing gericht op kinderen. Dit staat haaks op de boodschappen van schoolcampagnes. - Ongelijke toegang tot gezonde voeding
In wijken met een lage SES is de toegang tot verse en betaalbare voedingsmiddelen vaak beperkt, terwijl fastfoodrestaurants hier wél overvloedig aanwezig zijn. - Gebrek aan langetermijnfocus
Veel schoolcampagnes zijn projectmatig en tijdelijk, waardoor blijvende gedragsverandering uitblijft. - Afwezigheid van een holistische aanpak
Gezondheid wordt vaak geïsoleerd aangepakt. Schoolcampagnes missen vaak een verbinding met bredere initiatieven, zoals het verbeteren van de voedselomgeving en het creëren van groene speelplekken.
Een duurzame aanpak: lessen voor de toekomst
Bij Corazon geloven we dat de strijd tegen obesitas begint met een gezamenlijke inspanning, waarbij scholen, gezinnen, bedrijven en beleidsmakers de handen ineen slaan. Enkele aanbevelingen zijn:
- Gezinsgerichte ondersteuning: Onderwijs en praktische hulp aan gezinnen, zoals workshops voor gezonde maaltijden en budgetbeheer.
- Beleidsmaatregelen: Het beperken van reclame voor ongezonde voeding gericht op kinderen en belasting op suikerhoudende dranken.
- Groene en beweegvriendelijke wijken: Investeren in speelplekken, wandelroutes en veilige fietspaden.
- Betrekken van de gemeenschap: Initiatieven zoals buurtmoestuinen en gezonde kookclubs kunnen bijdragen aan een gezondere leefstijl dichtbij huis.
Samen naar een gezondere toekomst
Obesitas is een complex probleem dat niet alleen op scholen kan worden opgelost. De cijfers onderstrepen de noodzaak van een fundamentele verandering in hoe we als samenleving omgaan met voeding, beweging en gezondheid. Bij Corazon pleiten we voor een aanpak die de menselijke waardigheid centraal stelt: gezonde keuzes toegankelijk maken voor iedereen, met nadruk op preventie en verbondenheid in onze gemeenschap.
Bronnen:
