Voor deze 6e voorlopige laatste bijdrage herneem ik ‘drie ankers van Bijbelse spiritualiteit’ die predikant Leen de Ronde enkele jaren geleden formuleerde op een netwerkdag Kerk & Milieu.
Drie ankers van Bijbelse spiritualiteit: Sabbat, eerste gebod, hoop
1) Sabbat
Een vrije dag in de week hebben we niet te danken aan onze kalender (Grieks-Romeinse wortels)maar aan het Joodse volk en de Torah. De Sabbat is het menselijk tegoed op alsmaar doorgaande(natuur)processen.
Gangbaar is het besef dat wereldwijd strekkende economische processen de afgelopen halve eeuw zelfs die ene vrije dag tot werkdag hebben gemaakt. Als het erop aankomt is geen enkele vrije tijd heilig meer. Daarmee doen ‘we’ onszelf als mensen gewoonweg tekort.
Maar een dag in de week vrije tijd is ingewikkeld. En dat was het vroeger ook. Als ik bij mijn eigen ervaring blijf (als boerenzoon en later boer) dan weet ik niet beter dan dat er nooit een dag vanzelfsprekend vrije tijd was. Niet omdat er een geldberg lonkte, maar omdat levende have en
gewassen verzorgd moesten worden. In een tijd dat de automatisering nog niet zover was als tegenwoordig werd er gewoonweg dagelijks ongelofelijk hard gewerkt. Ook voor de oorlog. Dus, hoezo een vrije dag in de week?
2) Eerste gebod: Er is maar één God
Geen andere goden. Het bewaren en bewerken van de schepping. Vroegere generaties waren zich meer bewust van de Sabbat. Al was het maar door kerkgang en het bewust proberen te leven naar de twaalf artikelen van het geloof: 1. Ik geloof in God, de almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde.
2. En in Jezus Christus, zijn enige Zoon, onze Heer;
3. Die ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de Maagd Maria;
4. Die geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven;
5. Die nedergedaald is ter helle, de derde dag verrezen uit de doden,
6. Die opgevaren is ten hemel, zit aan de rechterhand van God, de almachtige Vader;
7. Vandaar zal Hij komen oordelen de levenden en de doden.
8. Ik geloof in de Heilige Geest,
9. De heilige katholieke Kerk, de gemeenschap van de heiligen,
10. De vergeving van de zonden,
11. De verrijzenis van het lichaam,
12. En het eeuwig leven.
Amen.
Hoe technisch geloofsbeleving in de generaties voor mij misschien ook was, het uit je hoofd leren van allerlei geloofswaarheden zorgde wel voor een zekere ordening, van wat waar is en wat niet. Het zorgde voor oefening, voor bij de les blijven – los van de vraag of je cultureel bepaalde en steeds sneller veranderende tijden in formules kunt vangen…
3)Hoop
Hoop is zoiets als de wortels van een boom. Onzichtbaar maar alsmaar voedend. Wat hoop waard is wordt tastbaar in moeilijke tijden.
Wat blijft zijn de goede dingen die je in je leven doet, waarbij aangetekend dat niet jij bepaalt wat goed is, dat doet een ander of en bepaalde concrete situatie. Daarmee is de cirkel rond. Daarmee hou je het besef levend dat duurzaam doen, leven met aandacht, vooral een relationeel begrip is en niet van jou alleen afhangt. Duurzaamheid is geen losstaande filosofie of hogere technische wetenschap.
Duurzaamheid is het besef dat uiteindelijk ieder mens er baat bij heeft om goed te doen, dat voor te leven en over te dragen aan de mensen die na hem/haar komen.
Jack Steeghs
