Boerenlandwinkels en aanverwante bedrijven en organisaties zouden zich beter moeten verenigen om samen sterk te zijn tegen de juridische druk van supermarkten. Aanleiding is een recente uitspraak van de Rechtbank Den Haag, die ons het ware gezicht toont van de supermarkt ketens. Het blijkt hoe gespannen en oneerlijk de verhouding is tussen lokale kleine (boerenland) winkels en de gevestigde supermarktketens.
In het Westland spande een supermarkt een rechtszaak aan tegen een succesvolle lokale boerderijwinkel waar groenten, fruit, vlees en zuivel verkocht worden, producten die rechtstreeks van het land door de eigenaar worden verkocht maar ook producten van elders. De supermarkt vond dat er geen sprake was van “kleinschalige verkoop van lokaal geteelde producten” en drong bij de gemeente aan op handhaving.
De rechter stelde de boerderijwinkel echter in het gelijk: de regels voor kleinschaligheid waren niet overtreden. De gemeente hoeft niet te handhaven, want wat telt is de omvang van het bedrijf, niet het aantal producten in het schap.
Corazon ziet een zorgwekkende trend
Deze uitspraak is bemoedigend, toch blijft het oppassen voor boerenlandwinkels, die de laatste tijd enorm aan populariteit winnen, omdat ze een gezond en eerlijk alternatief bieden voor de supermarkten: direct contact tussen boer en consument, vers voedsel zonder veel te veel onnodige tussenhandel, en producten die bijdragen aan biodiversiteit, bodemgezondheid en regionale samenhang.
Juist dat succes valt niet goed bij supermarktketens. Hun hebzucht roept bij hen de weerstand op, omdat ze hun marktaandeel van meer dan 80% willen beschermen. Ze willen alles en schijnbaar niets meer overlaten aan zelfstandigen, die hun eigen boontjes willen doppen! We zien hier weer een schoolvoorbeeld van hebzucht: lokale supermarkten gaan juridische middelen inzetten om alle zwakkere concurrentie uit te schakelen. Zo raken we steeds meer fundamenteels kwijt: mensen hebben toch de vrijheid om te handelen in Nederland en de EU? Als nu al boeren niet rechtstreeks aan hun gemeenschap kunnen verkopen, wat zij zelf produceren, waar zijn we dan in beland?
Waarom detailhandel, landwinkels en boerenlandwinkels onmisbaar zijn
Ze vervullen een cruciale rol in de omslag naar een duurzamer voedselsysteem. Ze:
-
stimuleren biodiversiteit door te werken met gemengde teelten en lokale rassen,
-
verkorten de voedsel keten, waardoor minder transport, verpakkingsafval en voedselverspilling ontstaat,
-
bieden lokale werkgelegenheid en zingeving aan lokale mensen
-
en versterken de gemeenschapszin door producent en consument dichter bij elkaar te brengen.
- bouwen een lokale economie
Deze meerwaarde verdient bescherming en mag niet door grootgeld via slimme regelgeving worden bestraft! We hebben daarvoor meer samenwerking en solidariteit nodig.
Tijd voor vereniging en gezamenlijke verdediging
De tijd is gekomen dat detailhandel, boerenlandwinkels, streekwinkels en lokale voedselinitiatieven zich verenigen.
Niet alleen om kennis te delen over teelt, verkoop en logistiek, maar ook om zich juridisch te kunnen verdedigen wanneer ze onterecht worden aangeklaagd of tegengewerkt.
Een gezamenlijke juridische en communicatieve steunstructuur kan voorkomen dat individuele boeren overspoeld raken door juridische procedures of kostbare advocatenkosten.
We hebben organisaties nodig die voor deze winkels opkomen en die beleidsmakers laten zien dat deze winkels bijdragen aan natuurherstel, klimaat en volksgezondheid, en die de publieke opinie mobiliseren tegen juridische pesterijen uit machtsblokken van de multinationals, grote voedselproducenten en supermarkten, de commerciële hoek.
Geen concurrentie, maar samenwerking
Kleine bedrijven zoals Boerenlandwinkels zijn geen bedreiging voor de samenleving, zoals de supermarkten dat wel zijn, de kleine bedrijven zijn op veel terreinen een zegen en een rijke aanvulling op het bestaande aanbod. Ze herstellen juist wat de moderne supermarkt vernietigd heeft: verbondenheid, herkomst en zorg voor de schepping.
Waar supermarkten vooral op winst sturen, kiezen kleine winkels voor waarde — voor mens, dier en onze Aarde.
Oproep:
Boeren, lokale verkopers, klanten , natuur organisaties, betrokken partijen en sympathisanten — laten we de krachten bundelen. Samen een netwerk oprichten dat elkaars positie verstrekt, als in een ecosysteem, laat zien dat groot geld niet kan winnen, omdat echte duurzaamheid niet in de rechtszaal beslist wordt, maar in het hart van mensen en in een betrokken gemeenschap zelf.
