Skip to main content

De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, schetste woensdag de Europese Green Deal, waarbij zij beloofde “niemand achter te laten” in de race om een klimaatneutrale economie tegen 2050.

Economie afstemmen op onze planeet

“Dit is Europa’s man op de maan”, zei ze in een videoverklaring. “Ons doel is om de economie te verzoenen met onze planeet” en “om het te laten werken voor onze mensen”, voegde ze eraan toe, waarbij ze het klimaatbeleid beschreef als Europa’s nieuwe groeistrategie.

Europa wil nummer 1 worden

Europa wil een koploper zijn op het gebied van klimaatvriendelijke industrieën en schone technologieën, zo verklaarde de voormalige Duitse minister van Defensie, en voegde daaraan toe: “Ik ben ervan overtuigd dat het oude groeimodel op basis van fossiele brandstoffen en vervuiling achterhaald is en niet meer in contact staat met onze planeet”.

Dit zijn de 10 hoofdpunten van het commissieplan:

1. 1. “Klimaatneutraal” Europa.

Dit is de overkoepelende doelstelling van de Europese Green Deal. De EU zal ernaar streven om tegen 2050 een netto nuluitstoot van broeikasgassen te bereiken, een doelstelling die zal worden vastgelegd in een ‘klimaatwet’ die in maart 2020 zal worden gepresenteerd.

Dat betekent dat de klimaatambitie van de EU voor 2030 moet worden geactualiseerd, met een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 50-55% ter vervanging van de huidige doelstelling van 40%. Het cijfer van 55 procent zal worden onderworpen aan een kosten-batenanalyse.

De Commissie wil geen middel onbeproefd laten en is van plan elke EU-wet- en regelgeving te herzien om deze in overeenstemming te brengen met de nieuwe klimaatdoelstellingen. Dit zal beginnen met de richtlijn inzake hernieuwbare energie en de richtlijn inzake energie-efficiëntie, maar ook met de richtlijn inzake de handel in emissierechten en de verordening inzake de verdeling van de inspanningen, alsook met de beruchte LULUCF-richtlijn die betrekking heeft op veranderingen in het landgebruik. In maart 2021 zullen er voorstellen worden ingediend als onderdeel van een pakket.

Een plan voor “slimme sectorintegratie”, waarbij de elektriciteits-, gas- en verwarmingssector dichter bij elkaar worden gebracht “in één systeem”, zal in 2020 worden gepresenteerd. Dit zal gepaard gaan met een nieuw initiatief om “het enorme potentieel” van offshore-windenergie te benutten, aldus ambtenaren.

2. 2. Circulaire economie.

In maart 2020 zal een nieuw actieplan voor circulaire economie worden gepresenteerd, als onderdeel van een bredere industriële strategie van de EU. Het zal een duurzaam productbeleid omvatten met “voorschriften over hoe we dingen maken” om minder materialen te gebruiken en ervoor te zorgen dat producten kunnen worden hergebruikt en gerecycled.

Koolstofintensieve industrieën zoals staal, cement en textiel zullen ook de aandacht vestigen op het nieuwe circulaire economieplan. Een belangrijke doelstelling is de voorbereiding op “schone staalproductie” met behulp van waterstof tegen 2030, aldus een EU-ambtenaar. “Waarom 2030? Omdat als je in 2050 schone industrie wilt, 2030 de laatste investeringscyclus is”, zei hij.

In 2020 zal ook nieuwe wetgeving worden gepresenteerd om batterijen herbruikbaar en recycleerbaar te maken.

 

3. 3. Gebouw renoveren.

Dit is bedoeld als een van de vlaggenschipprogramma’s van de Green Deal. De belangrijkste doelstelling is om het renovatiepercentage van gebouwen, dat momenteel ongeveer 1% bedraagt, “minstens te verdubbelen of zelfs te verdrievoudigen”.

4. 4. Nulvervuiling.

Of het nu gaat om lucht, bodem of water, de doelstelling is om tegen 2050 een “vervuilingsvrije omgeving” te bereiken. Nieuwe initiatieven zijn onder meer een chemische strategie voor een “gifvrije omgeving”.

5. 5. Ecosystemen & biodiversiteit.

Een nieuwe biodiversiteitsstrategie zal in maart 2020 worden gepresenteerd, in de aanloop naar een VN-biodiversiteitstop die in oktober in China zal plaatsvinden. “Europa wil het goede voorbeeld geven” met nieuwe maatregelen om de belangrijkste oorzaken van het biodiversiteitsverlies aan te pakken, aldus een EU-ambtenaar. Dat omvat maatregelen om de bodem- en waterverontreiniging aan te pakken en een nieuwe bosbouwstrategie. “We hebben meer bomen nodig in Europa”, zei de ambtenaar, zowel in de steden als op het platteland. Er zullen nieuwe etiketteringsregels worden voorgesteld om ontbossingsvrije landbouwproducten te bevorderen.

6. 6. Strategie van boer tot bord.

De nieuwe strategie, die in het voorjaar van 2020 zal worden ingediend, is gericht op een “groene en gezondere landbouw”. Dit omvat plannen om “het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen, meststoffen en antibiotica aanzienlijk te verminderen”, aldus een EU-ambtenaar. De nieuwe nationale strategische plannen die de lidstaten volgend jaar in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid moeten indienen, zullen worden onderzocht om na te gaan of zij in overeenstemming zijn met de doelstellingen van de “Green Deal”.

7. 7. Vervoer.

Een jaar nadat de EU nieuwe CO2-emissienormen voor auto’s is overeengekomen, staat de automobielsector opnieuw in de vuurlinie van de Commissie. De huidige doelstelling is om tegen 2021 95gCO2/km te bereiken. Nu moeten we “naar nul toe werken”, zei een EU-ambtenaar ergens in de jaren 2030.

Elektrische voertuigen zullen verder worden aangemoedigd met als doelstelling om tegen 2025 in heel Europa 1 miljoen openbare oplaadpunten in te zetten. “Elk gezin in Europa moet zijn elektrische auto kunnen besturen zonder zich zorgen te hoeven maken over het volgende oplaadpunt”, legde de ambtenaar uit.

“Duurzame alternatieve brandstoffen” – biobrandstoffen en waterstof – zullen worden bevorderd in de luchtvaart, de scheepvaart en het zware vrachtvervoer over de weg, waar elektrificatie momenteel niet mogelijk is.

8. 8. Geld. Om “niemand achter te laten”

stelt de commissie een “rechtvaardig overgangsmechanisme” voor om de regio’s die het meest afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen te helpen. “We hebben de ambitie om 100 miljard euro te mobiliseren, precies gericht op de meest kwetsbare regio’s en sectoren”, aldus von der Leyen bij de presentatie van de Green Deal op woensdag.

Het voorgestelde instrument van 100 miljard euro heeft drie poten:

Een rechtvaardig overgangsfonds dat middelen uit de EU-begroting voor regionaal beleid zal mobiliseren;
Het “InvestEU”-programma, met geld van de Europese Investeringsbank;
EIB-financiering uit het eigen kapitaal van de EU-bank.
Elke euro die uit het fonds wordt uitgegeven, kan worden aangevuld met 2 of 3 euro uit de regio. De richtsnoeren voor staatssteun van de EU zullen in dat verband worden herzien, zodat de nationale regeringen rechtstreeks steun kunnen verlenen aan investeringen in schone energie, met de zegen van het machtige directoraat Concurrentie van de Commissie.

De regio’s zullen ook technische bijstand krijgen om hen te helpen de middelen te “absorberen”, met inachtneming van de strikte uitgavenregels van de EU.

Eventuele staatssteun zou echter door de commissie moeten worden doorgelicht in het kader van nieuwe regionale overgangsplannen die vooraf aan Brussel worden voorgelegd.

Australië, Brazilië en Saoedi-Arabië blokkeren de klimaatbesprekingen, zegt het groene lid van het Europees Parlement.

9. 9. O&O en innovatie.

Met een voorgesteld budget van 100 miljard euro voor de komende zeven jaar (2021-2027) zal het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon Europe ook bijdragen aan de Green Deal. 35% van de onderzoeksfinanciering van de EU zal worden gereserveerd voor klimaatvriendelijke technologieën in het kader van een eerder dit jaar gesloten overeenkomst. En een reeks “moonshots” van het EU-onderzoek zal zich vooral richten op milieudoelstellingen.

10. Externe betrekkingen.

Ten slotte zullen de diplomatieke inspanningen van de EU worden gemobiliseerd ter ondersteuning van de Green Deal. Een maatregel die waarschijnlijk de aandacht zal trekken – en controversieel is – is een voorstel voor een koolstofgrensbelasting. Naarmate Europa zijn klimaatambities verhoogt, verwachten wij dat de rest van de wereld ook zijn rol zal spelen”, aldus een EU-ambtenaar. Maar zo niet, dan zal Europa “niet naïef zijn” en zal het zijn industrie beschermen tegen oneerlijke concurrentie, voegde hij eraan toe.

Om het goede voorbeeld te geven, zal de EU-commissie zelf streven naar klimaatneutraliteit tegen 2030. “Dat is een gewaagde doelstelling, maar we maken tenslotte geen staal, zodat we misschien een gemakkelijkere baan hebben,” zei de ambtenaar.

Dit stuk werd oorspronkelijk gepubliceerd op EURACTIV

Vertaald met www.DeepL.com/Translator (gratis versie)

Leave a Reply